Nhìn lại để biết ơn, nhìn xa để dẫn đường

Ngày đầu tiên bước vào cổng Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch Hà Nội, tôi mang theo hành trang là kinh nghiệm, sự chín chắn của tuổi nghề nhưng vẫn giữ nguyên trong tim những ước mơ và hoài bão dành cho sự nghiệp giáo dục. Từ một giảng viên chuyên môn, tôi dần đảm nhiệm các vị trí quản lý rồi được tín nhiệm giao giữ cương vị Hiệu trưởng trong một giai đoạn nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức. Dù ở vai trò nào tôi luôn coi việc được công tác, được cống hiến cho nhà trường là một phần quan trọng trong cuộc đời mình, không chỉ là công việc mà còn là trách nhiệm, tâm huyết và là hành trình tôi tự nguyện đi cùng.

Với tôi, Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch Hà Nội không đơn thuần là nơi làm việc đó là nơi tôi trưởng thành, là nơi tôi chứng kiến bao thế hệ học trò khôn lớn, là nơi tôi luôn mang theo những trăn trở về chất lượng, về đổi mới và về tương lai. Trong suốt 60 năm phát triển, có những điều thay đổi, nhưng cũng có những điều trở thành “cốt lõi”, sống cùng với từng thế hệ cán bộ, giảng viên và học sinh, sinh viên của trường. Tôi thường nhắc tới ba giá trị ấy không chỉ để ghi nhớ mà còn để củng cố chúng mỗi ngày trong hành động.

Giá trị đầu tiên là tình cảm đồng chí, đồng nghiệp, một điều tưởng như rất đời thường, nhưng lại là yếu tố quan trọng tạo nên môi trường làm việc gắn kết và bền vững. Chính sự đồng lòng, thương yêu và hỗ trợ giữa các thầy cô, giữa thầy cô và học sinh, sinh viên đã giúp nhà trường vượt lên trong những giai đoạn khó khăn nhất. Tôi tin, không phải cơ sở vật chất hay danh hiệu, mà chính văn hóa nội bộ là yếu tố quyết định sức mạnh của một tổ chức giáo dục.

Giá trị thứ hai là tinh thần vượt khó, không ngừng vươn lên. Khi bước vào giai đoạn tự chủ tài chính hoàn toàn, áp lực về tuyển sinh, cơ sở vật chất hạn chế, nhiều ngành nghề biến động… là những thử thách không nhỏ với một trường nghề nhưng từ trong chính gian nan, chúng tôi lại càng hiểu mình cần phải làm gì. Tôi thấy rõ từng cá nhân trong trường, từ lãnh đạo, cán bộ, giảng viên đến học sinh, sinh viên đều tự thích nghi, tự thay đổi để phù hợp hơn với bối cảnh.

Và giá trị thứ ba đó là lấy người học làm trung tâm – kim chỉ nam cho mọi hành động, mọi quyết định của cá nhân tôi và cả trong Ban Giám hiệu nhà trường. Mọi chương trình, phương pháp, chính sách hay định hướng, đều dựa trên nguyên tắc tôn trọng sự khác biệt và dựa trên nhu cầu, khả năng cũng như sự phát triển toàn diện của học sinh, sinh viên. Không có một “khuôn mẫu” chung cho tất cả, nhưng có một điều chắc chắn rằng nếu người học cảm thấy mình được tôn trọng, được trao cơ hội và được truyền cảm hứng thì họ sẽ phát triển đúng hướng và đúng khả năng.

Làm lãnh đạo trong môi trường giáo dục nghề nghiệp là một vai trò không dễ dàng. Tôi luôn tâm niệm, mỗi quyết định đưa ra đều đòi hỏi phải có cái nhìn hai chiều: vừa giữ vững truyền thống, vừa dũng cảm đổi mới. Tôi luôn nói với các đồng chí trong Ban Giám hiệu rằng: chúng ta không chỉ quản lý, mà phải là người “giữ lửa”, giữ lửa văn hóa, giữ lửa tinh thần và giữ lửa niềm tin của đội ngũ, người học và toàn xã hội.

Với mục tiêu đến năm 2030 trở thành cơ sở giáo dục nghề nghiệp chất lượng cao, dẫn đầu trong lĩnh vực đào tạo du lịch – thương mại – dịch vụ tại Thủ đô, tôi cùng tập thể nhà trường xác định ba mũi nhọn chính: đầu tư cho đội ngũ giảng viên, cải tiến chương trình đào tạo và nâng cấp môi trường học tập.

Về đội ngũ, tôi coi con người là cốt lõi. Một giảng viên giỏi không chỉ là người truyền đạt tốt, mà còn là người định hướng nghề nghiệp, đồng hành cùng sinh viên và không ngừng học hỏi để thích ứng với thế hệ người học mới. Chúng tôi đã tổ chức nhiều đợt tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng sư phạm, công nghệ giảng dạy, kỹ năng mềm và tâm lý học sinh.

Về chương trình đào tạo, tôi chỉ đạo xây dựng theo hướng mở, liên ngành, tích hợp. Các nội dung về chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI), kỹ năng mềm, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo được đưa vào chương trình chính khóa. Chúng tôi không dạy sinh viên những gì đã cũ, mà chuẩn bị cho họ kỹ năng làm việc trong tương lai, nơi nghề nghiệp sẽ thay đổi nhanh chóng, và sự thích nghi mới là chìa khóa thành công.

Về môi trường học tập, nhà trường đầu tư nâng cấp toàn diện hệ thống cơ sở vật chất: từ phòng học, khu thực hành, thư viện điện tử đến không gian sinh hoạt chung,… hướng đến môi trường hiện đại, thân thiện, khuyến khích sáng tạo, trải nghiệm và tự học. Nhà trường sẽ xây dựng một không gian học tập mở cả về không gian lẫn tư duy, nơi học sinh, sinh viên cảm thấy mình được tôn trọng, được tạo điều kiện để phát triển cả về kỹ năng nghề và nhân cách nghề.

Một trong những chiến lược quan trọng nhất mà tôi theo đuổi trong nhiều năm qua, chính là đào tạo gắn với thực tiễn. Tôi không muốn sinh viên của mình chỉ học để lấy bằng, mà phải học để làm việc, làm thật, làm tốt, làm có trách nhiệm. Vì thế, mọi chương trình đào tạo đều có sự tham gia của doanh nghiệp: từ thiết kế môn học, nội dung chuyên đề, đến việc giảng dạy, thực tập và đánh giá năng lực người học.

Chúng tôi đã thiết lập mạng lưới hợp tác với hàng chục doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực du lịch, thương mại, dịch vụ và logistics. Những doanh nghiệp này không chỉ tiếp nhận sinh viên thực tập, mà còn trực tiếp chia sẻ kinh nghiệm, nhu cầu nhân lực và những thay đổi trong nghề nghiệp tương lai. Việc tăng cường trải nghiệm nghề nghiệp giúp sinh viên hiểu mình cần gì, thị trường cần gì, và từ đó, định vị rõ con đường mình muốn đi.

Kết quả rõ nhất là tỉ lệ việc làm sau tốt nghiệp gần như đạt 100%. Không chỉ vậy, các em còn được doanh nghiệp đánh giá cao về tay nghề, thái độ làm việc, kỹ năng giao tiếp và khả năng thích ứng. Rất nhiều sinh viên đã khởi nghiệp từ chính ý tưởng trong quá trình học và chúng tôi không ngạc nhiên vì điều đó. Khi đào tạo đúng hướng, trao quyền cho người học và tạo hệ sinh thái hỗ trợ, thì sinh viên có thể làm được nhiều hơn những gì xã hội kỳ vọng.

Tôi luôn quan niệm khởi nghiệp không phải dành riêng cho những người học quản trị kinh doanh. Sinh viên học nghề – đặc biệt là nghề dịch vụ – lại càng cần tư duy khởi nghiệp, vì các em nắm bắt thị trường nhanh, giỏi nghề, và có khả năng triển khai ý tưởng một cách thực tiễn.

Từ năm 2020, nhà trường đã đưa môn học khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo vào chương trình chính khóa. Chúng tôi tổ chức các cuộc thi ý tưởng, huấn luyện pitching, kết nối sinh viên với cố vấn, chuyên gia và quỹ đầu tư. Không ít sinh viên từ các chương trình ấy đã trở thành chủ doanh nghiệp nhỏ ngay sau khi tốt nghiệp. Có em mở quán cà phê, có em làm du lịch cộng đồng, có em phát triển app du lịch – thương mại thông minh… Những thành công ấy chính là minh chứng rõ ràng nhất cho hướng đi mà chúng tôi đang chọn.

Trường của chúng ta cũng được Bộ LĐTB&XH và nhiều đơn vị đánh giá là một trong những trường đi đầu về đổi mới sáng tạo trong giáo dục nghề nghiệp. Nhưng hơn cả bằng khen hay danh hiệu, tôi coi giá trị thật nằm ở từng sinh viên, từng bước đi bền vững của các em sau khi rời ghế nhà trường.

60 năm là một cột mốc lớn. Nhìn lại chặng đường ấy, tôi không khỏi xúc động và biết ơn: biết ơn các thế hệ đi trước đã đặt nền móng vững chắc; biết ơn các đồng nghiệp hôm nay vẫn ngày ngày miệt mài, đôi khi trong âm thầm, để giữ vững chất lượng đào tạo và biết ơn các em học sinh, sinh viên đã luôn làm tôi bất ngờ bằng sự sáng tạo, nỗ lực và khát vọng của mình.

Tôi mong rằng trong giai đoạn mới, chúng ta sẽ tiếp tục phát triển nhưng không bằng mọi giá. Phát triển bền vững nghĩa là hội nhập nhưng không mất gốc, đổi mới nhưng không đánh đổi giá trị, dẫn đầu nhưng vẫn giữ được sự tử tế. Tôi luôn nói với chính mình: hãy là người lãnh đạo biết nghĩ xa, nhưng cũng biết nhìn gần để thấu hiểu từng khó khăn nhỏ của đồng nghiệp, của học sinh, sinh viên. Và nếu có một điều tôi muốn gửi gắm đến các thế hệ học sinh sinh viên hôm nay, thì đó là: hãy tự hào vì bạn đang học ở một ngôi trường có lịch sử 60 năm, nhưng hãy tự tin hơn nữa để kiến tạo 60 năm tiếp theo. Ngôi trường này đã sẵn sàng, và tôi tin, bạn cũng vậy.

TS. Trịnh Thị Thu Hà – Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch Hà Nội